TRUNG THU LẠI NHỚ VỀ "CHUỒNG HỌC" CỦA HỌC SINH Ở LAI CHÂU (2)

Những 'chuồng học' ở Lai Châu: Lán học sinh và lán giáo viên

Bài: Chuồng học ở Lai Châu, xem ở đây

Bấy lâu nay tôi cứ nghĩ các trường học ở vùng cao đều có nhà công vụ cho giáo viên ở. Khi đến Trường Tiểu học số 2 Khoen On (huyện Than Uyên) tôi mới giật mình. Hóa ra, không phải nơi nào cũng có nhà công vụ cho giáo viên. Những ngôi nhà mà các thầy cô giáo đang ở, phần đi ở nhờ, phần đi thuê, phần tự tay dựng hoặc kiếm cây thuê người dân dựng. Những lán ở của giáo viên chẳng hơn các lán học sinh tự dựng ở xã Nậm Sỏ mà tôi đã được nhìn thấy. Nhìn những lán ở của giáo viên tự nhiên tôi buột miệng: Khủng khiếp quá…

Dãy lán ở bản Mùi II các cô giáo thuê.

Trong nhà thấy cả trời cao

Cách đây 6 năm, đó là năm 2009, tôi trở lại Nậm Sỏ nơi một thời tôi dạy học. Chủ tịch UBND xã Nậm Sỏ (huyện Tân Uyên) là Lường Thanh Sáng vốn là học sinh cũ của tôi.

“Lều chõng” của học sinh xã Nậm Sỏ

Sáng nhớ lại: Ngày xưa các thầy phải chống gậy tới tận nhà vận động chúng em ra lớp. Còn bây giờ học sinh ở các bản xa tự mang gạo đến đây học. Nhà trường không đủ chỗ ở cho các em, thì cha mẹ các em lên rừng chặt cây về dựng lán cho các em ở. Học sinh bây giờ không còn trốn học đi nương như thời thầy dạy chúng em nữa…

Nhớ lại 40 năm trước, các thầy giáo được dân bản chia nhau nuôi mỗi nhà một năm học, chủ nhà cho mượn một bộ chăn, đệm mới thơm tho.

Dạy ở Nậm Sỏ 4 năm học tôi ở qua 3 nhà, năm 2009 trở lại Nậm Sỏ tôi chỉ thăm được nhà Lò Văn U ở bản Nà Ngò và ngủ lại một đêm ở đó.

Tôi kể lại cái sự học ngày xưa của đám học sinh ở đây, U cười bảo: Úi dồ! Phía dưới nhà mình các cháu học sinh ở tận Ui Thái, Phát Báng đều về đây dựng lán học…

Các cháu ngồi học ngoài trời bên các lán học

Nhà U cho mấy đứa trẻ mượn đất làm lán, tôi xuống xem các “lều chõng” của học sinh vùng cao Nậm Sỏ. Các lán của học sinh chả khác gì lều vịt, đều dựng sơ sài, vách thưng bằng thân cây vàu đập dập, hoặc che bằng các tấm ni lông.

Ở trên núi nhiều gió quá, nên những tấm ni lông chẳng được bao lâu thì rách. Các em lại vá víu bằng đủ thứ cây que kiếm được.

Sống trong những chiếc lán nhỏ bé thấp lè tè không đủ ánh sáng ngồi học nên các em phải mang sách ra ngoài trời học. Ấy vậy mà mỗi lán có đến 4-5 em cùng ở.

Tôi ngó vào chiếc lán ở của các em Lò Văn Tân, Trương Văn Hoan, Lò Văn Thường, Trương Văn Minh ở bản Nà Ui và Ui Thái do cha mẹ dựng.

Lán học của học sinh xã Tà Hừa

Buổi chiều cuối thu sau khi nắng tắt trời trở lạnh, sương bắt đầu buông xuống, nhìn vào trong lán tối âm âm không thấy gì ngoài đống chăn. Tôi hỏi: Tối ở đây có điện chứ? Các em lắc đầu: Không có điện, chúng cháu chỉ thắp đèn dầu thôi…

Đem những tấm ảnh “lều chõng” của học sinh mà tôi đã chụp cách nay 6 năm hỏi Trưởng phòng Giáo dục- Đào tạo Tân Uyên, ông Nguyễn Tuấn Anh lắc đầu bảo: Những lều học như thế này ở Nậm Sỏ không còn nữa…

Tôi không rõ ông Tuấn Anh có nói dối tôi không? Nếu đúng như lời ông Trưởng phòng Giáo dục - Đào tạo thì tôi rất mừng bởi Nậm Sỏ đã xóa được những lán học của học sinh, đưa các em vào ngôi nhà bán trú khang trang.

Trưởng phòng Giáo dục - Đào tạo Than Uyên thì không ngại ngần mở máy cho tôi xem những lán ở của học sinh xã Pha Mu, Tà Hừa. Các lán ở của học sinh dựng ngay sau các lớp học, đó là những túp lều thấp lè tè lợp bằng tấm lợp fibroximang.

Đọc thêm »